PWTwórcy

  • Twórcy historyczni – dzięki dostępowi do archiwów ekipie „Powstania Warszawskiego” udało się ustalić tożsamość wielu osób, które pracowały dla Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej Związki Walki Zbrojnej, tworząc materiały, z których część będziemy mogli oglądać na ekranie:
  • Twórcy współcześni – wszelkie materiały filmowe nakręcone przez pracowników Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej Armii Krajowej były jedynie podstawą do tego, czym ostatecznie stał się projekt „Powstania Warszawskiego”. Wieloosobowej ekipie twórców, którzy przyczynili się do finalizacji filmu, przewodzili:

Twórcy historyczni

Andrzej Ancuta

OPERATOR FILMOWY

Andrzej Ancuta „Kier” (ur. 10 lutego 1919 r. w Mińsku Litewskim, zm. 14 lutego 2009 r. w Warszawie). Kapral podchorąży. Operator filmowy, realizator filmów dokumentalnych, pedagog. W Powstaniu Warszawskim był działaczem zespołu referatu filmowego. Po jego zakończeniu przebywał w niemieckich obozach jenieckich, a po zakończeniu wojny trafił do Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi, gdzie w latach 1950-96 pełnił rolę wykładowcy na Wydziale Operatorskim. W latach 1958-1963 i 1969-1972 był dziekanem Wydziału Operatorskiego, w latach 1975-1978 Prorektorem uczelni ds. Nauczania, a w latach 1987-1990 kierownikiem Zakładu Sztuki Operatorskiej. Jest autorem podręczników z zakresu sztuki operatorskiej.

Stefan Bagiński

OPERATOR FILMOWY

Stefan Bagiński „Stefan” (ur. 6 czerwca 1910 r. w Warszawie, zm. 25 kwietnia 2002 r. w Warszawie). Porucznik. Operator filmowy. W czasie Powstania Warszawskiego był działaczem zespołu referatu filmowego. Dokumentował rejon Śródmieścia Północ i Starego Miasta. Po zakończenia Powstania opuścił Warszawę razem z ludnością cywilną. Po zakończeniu wojny pracował nad produkcją filmów dokumentalnych, w tym realizacją i montażem. Był również autorem scenariuszy.

Antoni Bohdziewicz

REŻYSER I SCENARZYSTA

Antoni Bohdziewicz „Wiktor” (ur. 10 września 1906 r. w Wilnie, zm. 20 października 1970 r. w Warszawie). Reżyser i scenarzysta filmowy. W 1928 r. ukończył studia techniczne na Politechnice Warszawskiej. Pracował w regionalnej rozgłośni Polskiego Radia w Wilnie, w latach 1931-1935 wyjechał na stypendium filmowe do Paryża. Wybuch wojny uniemożliwił mu dokończenie pracy nad filmem fabularnym. W Powstaniu Warszawskim został szefem zespołu operatorów Powstańczej Kroniki Filmowej, był także komentatorem podczas emisji kronik w kinie Palladium. Po zakończeniu wojny pracował przy realizacji Polskiej Kroniki Filmowej, później jednak, kiedy skrytykował realizm socjalistyczny, został pozbawiony możliwości kręcenia filmów. W latach 1948-1966 był kierownikiem Katedry Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej w Łodzi, a w latach 1966-1969 wykładał w Institut National Superieur des Arts du Spectacle w Brukseli.

Stanisław Bala

OPERATOR FILMOWY

Stanisław Bala „Giza” (ur. 10 listopada 1922 r. w Starowiskitkach, zm. 9 września 2013 r. w Los Angeles) Operator filmowy, dokumentalista. W konspiracji od 1 marca 1940 r.; od 1 lipca 1943 r. pracuje w Oddziale VI Komendy Głównej AK (Biurze Informacji i Propagandy). W 1940-1942 r. studiuje w Szkole Budowy Maszyn (Wawelberg) i uzyskuje dyplom technika. W 1943 r. kończy Szkołę Polowych Sprawozdawców Wojennych, a w 1944 r. Szkołę Polowych Sprawozdawców Wojskowych. W Powstaniu Warszawskim pracuje jako operator filmowy, dokumentuje walki na Woli oraz w Śródmieściu m.in. zdobywanie kościoła św. Krzyża i sąsiedniej komendy policji. Po zakończeniu Powstania więziony w niemieckich obozach jenieckich: Lamsdorf, Gross-Born, Sandbostel i Lubece. Po zakończeniu wojny pozostaje za granicą, mieszka we Francji i w Wielkiej Brytanii, gdzie kończy studia techniczne. W pierwszej połowie lat 50. osiedla się w USA.

Roman Banach

REŻYSER I SCENARZYSTA

Roman Banach „Świerk” (ur. 15 lipca 1912 r. w Czortkowie, zm. 12 sierpnia 1966 r. w Warszawie). Ułan z cenzusem. Reżyser i scenarzysta filmów dokumentalnych. Autor kronik filmowych podczas obrony Warszawy we wrześniu 1939 r. W czasie Powstania Warszawskiego był członkiem ekipy filmowej dokumentującej działania wojskowe i życie codzienne. Działalność dokumentacyjną prowadził w Śródmieściu Północ i na Mokotowie. Po zakończeniu Powstania Warszawskiego przebywał w niewoli niemieckiej, potem został realizatorem, reżyserem, montażystą i autorem scenariuszy filmów dokumentalnych.

Jerzy Gabryelski

REŻYSER I OPERATOR FILMOWY

Jerzy Gabryelski „Orski” (ur. 30 października 1906 r. we Lwowie, zm. 3 lutego 1978 r. w Nowym Jorku). Reżyser, dokumentalista. Absolwent Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej w Warszawie. Na początku lat 30. przebywał we Francji na stypendium filmowym, gdzie realizował eksperymentalne projekty kinematograficzne. Autor kronik filmowych podczas obrony Warszawy we wrześniu 1939 r. W czasie Powstania Warszawskiego był zaangażowany w prace reporterskie i dokumentacyjne. Z powodu przynależności do AK po zakończeniu wojny został poddany represjom przez NKWD, był więziony i brutalnie przesłuchiwany. Po 1956 r. władze wydały mu zgodę na realizację filmów dokumentalnych i oświatowych. Od 1962 r. do dnia śmierci przebywał na emigracji.

Wacław Kaźmierczak

REŻYSER I OPERATOR FILMOWY

Wacław Feliks Kaźmierczak „Wacek” (ur. 5 sierpnia 1905 r. w Dulinowie, zm. 10 kwietnia 1981 r. w Warszawie). Montażysta, scenarzysta i reżyser filmów dokumentalnych. Przed wojną pracował jako operator w Polskiej Agencji Telegraficznej. W Powstaniu Warszawskim był kierownikiem laboratorium filmowego i montażystą kronik powstańczych „Warszawa walczy”. Po zakończeniu II wojny światowej został autorem i współautorem wielu filmów dokumentalnych oraz laureatem nagród uzyskiwanych na festiwalach filmowych krajowych i międzynarodowych, m. in. w Cannes (1947), Florencji (1965), Monte Carlo (1967).

Seweryn Kruszyński

OPERATOR FILMOWY

Seweryn Kruszyński (ur. 12 czerwca 1911 r. w Monastyrku na Ukrainie). Operator filmowy, dokumentalista. Swoje fascynacje sztuką filmową kształtował początkowo jako praktykant w warsztacie sprzętu filmowego, a następnie od 1931 r. jako asystent operatora. W latach 1934-1939 zdobywał doświadczenie jako asystent operatora i konserwator sprzętu w wytwórni „Sfinks” oraz w ośrodku produkcji filmowej „Falanga”. W Powstaniu Warszawskim wchodził w skład zespołu dokumentującego działania wojskowe i życie codzienne na terenie Śródmieścia. Od 1945 r. pracował w Wytwórni Filmów Dokumentalnych i Fabularnych w Warszawie przy realizacji Polskiej Kroniki Filmowej. Od 1946 r. był operatorem filmów fabularnych, a w latach 1962-1976 filmów dokumentalnych w Wytwórni Filmowej „Czołówka”.

Kazimierz Pyszkowski

OPERATOR FILMOWY

Kazimierz Pyszkowski (data i miejsce urodzenia nieznane, zm. 1974 r. w Warszawie). Operator filmowy. W Powstaniu Warszawskim zaangażowany w działalność zespołu referatu filmowego, pracuje z upoważnienia szefa Tajnych Wojskowych Zakładów Wydawniczych Oddziału VI Komendy Głównej AK (Biura Informacji i Propagandy); producent filmowych kronik powstańczych. W latach 1946-1947 przebywa za granicą. Jego działalność powojenna nie jest bliżej znana.

Edward Szope

OPERATOR FILMOWY

Edward Szope (ur. 9 września 1911 r., data i miejsce śmierci nieznane). Brat Ryszarda. Po wojnie używał formy nazwiska: Szopa. Operator filmowy, dokumentalista. Kapral. W czasie kursów maturalnych praktykował w laboratorium filmowym. W latach 1932-1933 odbył służbę wojskową w 1. Pułku Artylerii Przeciwlotniczej w Warszawie. W latach 30. Pracował jako laborant filmowy. W czasie kampanii wrześniowej 1939 r. służył w Wojsku Polskim. Do domu wrócił w połowie października 1939 r. i osiadł w Warszawie. W czasie okupacji prowadził działalność handlową. W czasie Powstania Warszawskiego od 3 sierpnia pracował jako operator filmowy, dokumentował działania wojskowe i życie codzienne. Działalność reporterską prowadził razem z bratem Ryszardem. Ranny 8 września; do końca walk przebywał w szpitalu przy ul. Chmielnej 32. Po zakończeniu Powstania przewieziony do szpitala w Krakowie, skąd ucieka 11 stycznia 1945 r. W połowie marca 1945 r. powraca do Warszawy. W latach 1948-1949 pracuje w firmie „Epidia” w Warszawie (ul. Pogonowskiego 15) jako laborant filmowy. Później bezrobotny. Dalsze losy nie są znane.

Ryszard Szope

OPERATOR FILMOWY

Ryszard Szope (ur. ok. 1916 r., zm. 2 września 1997 r. w Warszawie). Operator filmowy, dokumentalista. W czasie Powstania Warszawskiego pracował jako operator filmowy, dokumentując działania wojskowe i życie codzienne. Działalność reporterską prowadził razem z bratem Edwardem (ur. 9 września 1911 r.). Po zakończeniu Powstania wyszedł z miasta wraz z ludnością cywilną. Po wojnie został operatorem i autorem scenariuszy filmów dokumentalnych. W 1966 r. otrzymał wyróżnienie Ministra Obrony Narodowej za film dokumentalny „Za waszą wolność i naszą”, a w 1968 r. został nagrodzony Dyplomem Specjalnym na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym Armii Zaprzyjaźnionych w Veszprém na Węgrzech za film dokumentalny „Wietnamu dzień powszedni”.

Henryk Vlassak

REŻYSER I OPERATOR FILMOWY

Henryk Vlassak „Wania” (zm. prawd. ok. 1955 r. na Węgrzech). Polski operator filmowy pochodzenia węgierskiego. W latach 30. był autorem zdjęć kilkunastu filmów fabularnych, m.in.: „Przeor Kordecki – Obrońca Częstochowy” (1934), „Wierna rzeka” (1936), „Kościuszko pod Racławicami” (1938), a także współtwórcą filmów dokumentalnych. Zajmował się także montażem i scenografią filmową. W 1938 r. został nagrodzony przez Ministra Spraw Zagranicznych na Festiwalu Filmów w ramach Targów Wschodnich we Lwowie za film „Kościuszko pod Racławicami”. Autor kronik filmowych podczas obrony Warszawy we wrześniu 1939 r. W czasie Powstania Warszawskiego pracował jako operator filmowy, dokumentując działania wojskowe i życie codzienne w Śródmieściu. Jest autorem zdjęć natarcia niemieckich czołgów, przed którymi pędzono ludność cywilną. Jego losy powojenne nie są bliżej znane.

Antoni Wawrzyniak

OPERATOR FILMOWY

Antoni Wawrzyniak „Antonio” (ur. 13 czerwca 1883 r. w Warszawie, zm. 6 września 1954 r. w Łodzi). Operator filmowy. Starszy sierżant. W latach 1924-1939 pracował nad zdjęciami 28 filmów pełnometrażowych, dokumentalnych i krótkometrażowych. W czasie Powstania Warszawskiego pracował jako operator filmowy, dokumentując działania wojskowe i życie codzienne w Śródmieściu Północ. Po zakończeniu działań wojskowych wyszedł z miasta wraz z ludnością cywilną. Po 1945 r. pracował w Wytwórni Filmów Oświatowych, głównie nad filmami krótkometrażowymi.

Jerzy Zarzycki

REŻYSER I OPERATOR FILMOWY

Jerzy Zarzycki „Pik” (ur. 1 stycznia 1911 r. w Łodzi, zm. 2 stycznia 1971 r. w Warszawie). Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego na kierunku historia sztuki. Od 1930 r. pracował jako operator, a od 1931 r. reżyserował filmy dokumentalne, m.in.: „Kercelak”, „Wieś Podolska” (1932) oraz „Morze” (1933). W 1938 r. ukończył Wydział Reżyserii w Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej w Warszawie. W tym roku zadebiutował reżyserią filmu fabularnego „Ludzie Wisły”. W czasie oblężenia Warszawy przez Niemców we wrześniu 1939 r. był jednym z operatorów w ekipie filmowej Dowództwa Obrony Warszawy. W czasie Powstania Warszawskiego był działaczem zespołu referatu filmowego. Dokumentował rejony Woli i Śródmieścia Północ. Po zakończeniu wojny, w latach 1955-1961, był kierownikiem artystycznym Zespołu Filmowego „Syrena”. W latach 1947-1970 pracował jako reżyser i scenarzysta filmowy.


Twórcy współcześni

Jan Ołdakowski

PRODUCENT

Jan Ołdakowski, ur. 1972 r. w Warszawie. Dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego. Absolwent Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Pracował m.in. jako dyrektor Departamentu Środków Społecznego Przekazu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a także jako szef gabinetu ministra Kazimierza Michała Ujazdowskiego. W 2004 roku objął funkcję dyrektora Muzeum Powstania Warszawskiego, którego koncepcję i program działalności współtworzył. Odznaczony m.in. Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, Złotym Medalem Opiekuna Miejsc Pamięci oraz Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Piotr Śliwowski

PRODUCENT WYKONAWCZY

Piotr Śliwowski, ur. 1972 r. Szef Sekcji Historycznej Muzeum Powstania Warszawskiego. Absolwent Uniwersytetu im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie oraz Akademii Górniczo-Hutnicza im Stanisława Staszica w Krakowie. Autor kilkunastu projektów wystawienniczych, kierował m.in. zespołem budującym replikę bombowca „Liberator”. Koordynator i szef projektu „Miasto Ruin”. Autor i współautor wielu publikacji na temat II wojny światowej. Odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi i honorową odznaką jednostki wojskowej GROM.

Jan Komasa

REŻYSER OBRAZU

Jan Komasa, ur. 1981 r. Absolwent Reżyserii Filmowej i Telewizyjnej w Państwowej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi oraz Wydziału Filozofii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, znany polski reżyser młodego pokolenia, laureat licznych nagród filmowych, w tym na prestiżowym festiwalu w Cannes. W 2005 roku wyreżyserował jedną z trzech części filmu „Oda do radości”. W 2008 roku zrealizował „Golgotę wrocławską” – 90-minutowy spektakl Teatru Telewizji w ramach Sceny Faktu. Przełomem w karierze była realizacja filmu „Sala Samobójców” – debiut fabularny obsypany nagrodami na całym świecie.

Piotr Sobociński Jr.

KOLORKOREKCJA

Piotr Sobociński Jr., ur. 1983 r. Absolwent Wydziału Operatorskiego w Państwowej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. Syn operatora Piotra Sobocińskiego i wnuk Witolda Sobocińskiego. Od 2007 roku realizuje zarówno filmy fabularne, jak i reklamowe jako operator obrazu. Jest autorem zdjęć m.in. do filmów: „Róża”, „Drogówka” czy „Układ zamknięty”. Współtworzył zdjęcia do takich filmów jak „Wenecja” Jana Jakuba Kolskiego, „Katyń” Andrzeja Wajdy, czy „Plac Zbawiciela” Krzysztofa Krauzego i Joanny Kos-Krauze. Za swoją pracę otrzymał liczne nagrody na całym świecie.

Bartosz Chajdecki

MUZYKA

Bartosz Chajdecki, ur. 1980 r. Absolwent Akademii Muzycznej w Krakowie, uczeń Zbigniewa Preisnera, twórca muzyki do kilkudziesięciu spektakli teatralnych. Współpracował jako kompozytor i konsultant muzyczny z prestiżowymi instytucjami kulturalnymi w Polsce i na świecie, m. in. Teatr Samuela Becketta w Londynie i Yale School of Drama w USA. Autor muzyki do serialu telewizyjnego „Czas Honoru”, za którą w 2011 r. otrzymał m.in. nominację Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Muzyki Filmowej. Jan A.P. Kaczmarek przyznał mu „Transatlantyk Oceans Award 2011” „dla najbardziej obiecującego kompozytora muzyki filmowej młodego pokolenia”. Autor muzyki m.in. do filmów „AmbaSSada” oraz „Chce się żyć”.

Milenia Fiedler

MONTAŻ

Milenia Fiedler, ur. 1966 r. Studiowała montaż na Wydział Filmowy i Telewizyjny Akademii Sztuk Scenicznych w Pradze (FAMU). Od 1990 roku pracuje jako montażystka filmów fabularnych, dokumentalnych, telewizyjnych. Pracowała między innymi z Andrzejem Wajdą, Krzysztofem Zanussim, Januszem Majewskim, Mariuszem Trelińskim. Dwukrotnie nagrodzona za montaż na Festiwalu Filmów Fabularnych w Gdyni. Montowała nominowany do Oscara „Katyń” Andrzeja Wajdy. Wykładowca montażu w Państwowej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi.

Joanna Brühl

MONTAŻ

Joanna Brühl. W 1990 roku rozpoczęła pracowała jako asystentka montażu przy filmie „Życie za życie” Krzysztofa Zanussiego. Od 1991 roku współpracowała przy niemieckich produkcjach filmowych nagradzanych na festiwalach filmowych w Cork, Clermont-Ferrand, Locarno i Wenecji. Równolegle pracowała jako montażystka dźwięku przy wielu produkcjach fabularnych dla niemieckich stacji telewizyjnych, takich jak ARD, ZDF i Sat1. Od 2008 roku pracuje jako montażysta obrazu w Polsce.

Bartosz Putkiewicz

DŹWIĘK

Bartosz Putkiewicz. Reżyser dźwięku, kompozytor, sound designer. Członek Polskiej Akademii Filmowej. Twórca wielu filmów w zakresie postprodukcji dźwięku, takich jak: „Sala Samobójców”, „Pokłosie”, „Hania”, „Jestem”. Dwukrotny laureat Polskiej Nagrody Filmowej „Orzeł”. Współpracujący z wieloma reżyserami i operatorami m.in. z laureatem Oscara Januszem Kamińskim („Lista Schindlera”, „Szeregowiec Ryan”).

Maciej Nawrocki

GŁOS

Maciej Nawrocki, ur. 1984 r. Urodzony w Warszawie. W 2011 roku ukończył studia aktorskie w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie. Debiutował na ekranie w filmie „Operacja Dunaj” w reżyserii Jacka Głąba. Po studiach współpracował z warszawskim Teatrem Dramatycznym oraz Teatrem Dramatycznym w Białymstoku. Obecnie mieszka i pracuje w Warszawie jako aktor i lektor.

Michał Żurawski

GŁOS

Michał Żurawski, ur. 1979 r. Absolwent Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie. Debiutował w sztuce „Romeo i Julia” w niemieckim teatrze Schwedt w 2000 roku. Współpracował z wieloma warszawskimi teatrami (TR Warszawa, Teatr Dramatyczny, Teatr studio, Teatr Polonia, Och-Teatr). Ma na swoim koncie role filmowe w „Odzie do radości”, „Zerze”, „W ciemności”.